Những năm tháng ấy

Trời cao sâu và không có nắng nhưng thật oi bức. Nó khiến con người cũng trở nên cáu bẩn, bực bội với những gì đang diễn ra. Mong rằng đó là cái oi ả trước giờ mưa - một cơn mưa mát lạnh thổi tan những u uất trong bầu không khí này. Tôi rời cơ quan trở về nhà trên chiếc xe wave cũ. Đường bụi bặm và gập ghềnh. Xe cứ chồm lên chồm xuống từng đợt. Tôi chạy xe chậm. Con đường này một năm tôi qua lại cả nghìn lần nhưng thỉnh thoảng vẫn thích ngắm nghía những điều vốn quá ư bình thường ấy để mong tìm ra vài ba điều mới mẻ.

Dòng sông Đào men theo con đường đê nhỏ. Dòng sông này do thực dân Pháp bắt dân ta đào. Nó tách ra từ một nhánh của dòng sông Cầu giúp tưới tiêu cho cả một khu vực rộng lớn. Nước sông ngầu đục nhưng thỉnh thoảng vẫn có những tốp trẻ nhảy dù, ngịch nước làm inh ỏi một quãng sông. Những ngày còn bé tôi hay chốn bố mẹ đi tắm sông. Nhưng dòng sông trong kí ức của tôi trong xanh và mát lành chứ không đục như vậy. Tôi vẫn luôn tự đắc rằng tôi có một tuổi thơ giàu có hơn những đứa bạn cùng lứa. Còn với lũ trẻ bây giờ tôi chắc chúng không thể có những điều kì diệu ấy.

Bố mẹ tôi ra ở riêng khi tôi mới đầy 1 tuổi. Lúc ấy tôi không còn nhớ nhưng khi lên 4 lên 5 những dấu ấn của những ngày ấy giờ đây tôi vẫn còn mường tượng. Ngôi nhà của tuổi thơ tôi làm bằng đất bùn và rơm. Khi chơi  trò dập ống bơ với bọn trẻ quanh đó chúng tôi vẫn thường ngó nhau qua nhưng lỗ đất thủng trên vách. Ngôi nhà đứng hiên ngang trên một khoảng đất rộng với những đám cỏ mọc nhôm nhoam. Một khoảng sân đất rộng đủ để chúng tôi chơi. Các trò chơi như cồ cồ tai thỏ, cồ cồ ô điện, chơi ù, ô ăn quan, cơm canh rau muống, bắn bùm…Nhà tôi có một bầu trời rộng. Trong kí ức của tôi bầu trời phía trên mái nhà rất cao rộng, trong xanh với cánh hâu cánh quạ lượn lòng vòng. Có một đêm trong tuổi thơ tôi làm tôi nhớ mãi. Còn nhớ đêm đó mưa to, gió mạnh. Tôi giật mình khóc thét. Mưa như thác đổ. Nước trút xuống không ngớt. Gió gằn xoáy quanh ngôi nhà của chúng tôi. Những tàu lá lợp trên mái nhà bị bốc đi có tàu dây níu lại dựng lên múa tròn. Cả một vách tường đất ngấm nước đổ sụp phía sau lựng. Bố mẹ để tôi ngồi vào cái chậu lớn và ngồi chắn cho tôi. Phía sau lưng bố mẹ tôi thấy một khoảng trời rộng mênh mông. Bầu trời ngòm ngĩnh thỉnh thoảng có vệt sét xé ngang. Cả một đêm dài ướt lạnh tôi run lên từng đợt. Đến sáng trời lại trong xanh. Bố mẹ tôi lại lấy bùn đất và rơm để xây nhà. Những ngày tháng ấy chưa bao giờ tôi thấy nhà mình nghèo. Thậm chí tôi nghĩ ngược lại. Bố mẹ tôi ưu tiên tất cả cho tôi. Bố mẹ tôi nuôi nhiều gà. Hằng ngày chúng đi kiếm ăn rồi về đẻ trứng cho tôi ăn. Ngày nào tôi cũng được ăn trứng. Vườn rau của mẹ thì rất tốt. Chẳng thiếu thứ rau gì. Mẹ tôi dạy tôi nhơ tên các loại rau nhưng tôi chưa bao giờ nhớ hết…

Những đứa trẻ ở Việt Nam, trong vùng đồng bằng Bắc Bộ này tuổi thơ không thể đủ vị nếu thiếu một dòng sông. Nhà tôi cạnh dòng sông Cầu. Ngày ấy nước sông trong lành mát rượi. Chơi đùa chán chúng tôi nhảy ùm xuống dòng nước. Dòng sông ấy vỗ về, ôm ấp những năm tháng tuổi thơ tôi bằng sự khoáng khiết, mát lành của nó. Đi đâu tôi cũng nhớ. Nhớ cái mùi cỏ sông, nhớ những rặng tre già ngả bóng mặt sông, nhớ cái cái cảm giác khi được bàn tay mát lạnh của nước dòng sông quấn vấy lấy cơ thể. Nhớ tiếng hò hét inh ỏi vang dậy trên mặt nước của bọn trẻ. Đâu đó trong những bài học trên lớp những câu thơ thầy đọc tôi thuộc rất nhanh: “Quê tôi ai cũng có một dòng sông bên nhà”. “Dòng sông ai đã đặt tên để người đi nhớ mãi không quên”. Tôi cũng lẩm nhẩm viết câu thơ của riêng mình:

“Nhà tôi cũng có một dòng sông.

Dòng sông tắm mát tuổi thơ hồng”.

Trước nhà là dòng sông. Sau lưng là cánh đồng. Cánh đồng quê tôi cho tôi một cảm xúc khác. Nhưng chúng đều giống nhau ở cái vị thơm thảo, nghọt ngào. Khi tôi lớn lên một chút, buổi đêm tôi và em trai thường vác giỏ ra đồng soi cua, bắt ếch, đâm cá. Đi trên bờ đê cao, hương lúa non theo những làn gió đêm thổi ùa vào thơm mát sảng khoái. Men theo những bờ mương, ánh đèn rọi xuống  những chú cua cứ ngẩn ngơ giơ càng để tôi túm gọn. Khi đã được kha khá chúng tôi nghỉ chân. Tôi ngả mình trên thảm cỏ có lác đác sương đêm ngấm vào lưng lạnh mát. Bầu trời đêm trên những cành đồng thật tuyệt diệu. Tôi thích ngắm trời đêm từ những ngày tháng ấy. Những ngôi sao xa tít. Sông ngân hà chạy ngang bầu trời nơi chúng tôi nằm. Bầu trời đêm đầy bí ẩn chưa bao giờ tôi thấy chán. Nó kích thích tôi nghĩ về tương lai. Nó làm tôi ấp ủ những mơ ước. Đôi khi nó cũng làm tôi trăn trở về cuộc đời mình. Khi đã lớn tôi vẫn hay nhìn lên trời đêm. Nhưng bây giờ khác lắm. Hay tại không có làn gió đem theo hương gió thơm lành ? Tôi tự hỏi mình như vậy.

Những ngày tháng ấy. Nó nhiều hơn những gì tôi còn nhớ và có lẽ nó đẹp hơn những gì tôi tưởng tượng ra. Tôi đã lớn chưa nhỉ ? Tuổi thơ của tôi hết từ khi nào ? Tôi không rõ ! Nhưng ngày hôm nay tôi thấy chắc chắn rằng tôi đã lo sợ. Lo sợ thời gian xóa đi những cảm xúc của năm tháng ấy. Tôi chắc chắn tôi mong mình được bé lại. Bởi thế tôi phải viết vội.

          Về tới nhà. Không có ai ở nhà. Tôi đẩy cổng sau nhìn ra phía cánh đồng. Lúa vẫn xanh tươi. Nhưng hình như bầu trời hôm nay nhỏ hơn những ngày ấy. Hình như hương lúa không còn thơm thảo mát lành như ngày ấy. Đằng xa mặt trời xuống núi còn hắt lên những quệt sáng đỏ rực một góc trời.