Khái quát Văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu TK XX đến 1945

a. Đặc điểm

- Nền Văn học được hiện đại hóa.

• Cuộc khai thác thuộc địa của thực dân pháp làm cho xã hội Việt nam có nhiều biến đổi 
• Xuất hiện các đô thị, trung tâm kinh tế văn hóa của thực dân Pháp
• Tầng lớp tiểu tư sản, tư sản (học sinh, sinh viên, trí thức tây học, người buôn bán..) phát triển, nhu cầu văn hóa thẩm mĩ cao
• Hoạt động nghệ thuật được thương mại hóa (sự phát triển của nghề in, nhà xuất bản, người viết văn kiếm sống...)
• Văn học thời kì này thoát ra khỏi thi pháp trung đại và đổi mới theo Văn học phương tây
• Quá trình hiện đại hóa diễn ra qua 3 giai đoạn:

1.     Từ đầu TK XX đến 1920 (giai đoạn chuẩn bị điều kiện vật chất)
2.      Từ 1920 đến 1930 (giai đoạn giao thời đạt được một số thành tựu với các   tên tuổi: Hồ Biểu Chánh, Hoàng Ngọc Phách, thơ Tản Đà..)
3.     Từ 1930 -1945 (cách tân sâu sắc trên mọi thể loại- hiện đại hóa)

- Nhịp độ phát triển mau lẹ

• Do sức sống mãnh liệt từ tiềm lực chủ quan của nền Văn học dân tộc
• Những cuộc vận động cách mạng tinh thần dân chủ của Đảng thúc đẩy nền văn học phát triển
• Tầng lớp trí thức tây học thức tỉnh tìm về quê hương đất nước mình, tìm về tiếng Việt

- Sự phân hóa phức tạp thành nhiều xu hướng

• Bộ phận văn học phát triển hợp pháp ( phân hóa thành xu hướng lãng mạn chủ nghĩa và hiện thực chủ nghĩa).
• Bộ phận văn học bất hợp pháp (thơ văn cách mạng bí mật, thơ trong tù..) và nửa hợp pháp (văn thơ Đông kinh nghĩa thục, thời Mặt trận dân chủ Đông Dương 1936 - 1939...) Những người cầm bút này coi văn thơ là vũ khí chiến đấu.

b. Thành tựu

-  Về nội dung, tư tưởng

• Thể hiện tinh thần, tấm lòng yêu nước
• Tinh thần dân chủ được đề cao
• Chủ nghĩa nhân đạo được ca ngợi
• Chủ nghĩa anh hùng bắt đầu xuất hiện

- Về hình thức thể loại ngôn ngữ

• Văn xuôi phát triển mạnh mẽ đa dạng các thể loại đạt được thành tựu lớn đặc biệt là tiểu thuyết và truyện ngắn (Hồ Biểu Chánh, Hoàng Ngọc Phách, Tự lực văn đoàn..) Thơ ca phát triển được hiện đại hóa, thơ ca cách mạng phát triển với nhiều tên tuổi lớn.
• Hình thức ngôn ngữ được hiện đại hóa cách tân mạnh mẽ, đây là giai đoạn văn học có vị trí hết sức quan trọng xét về toàn bộ tiến trình lịch sử Việt nam.